K.Adı : 
 Şifre  : 
Üye Ol | Şifremi Unuttum
Facebook
Twitter
Google +
  • AnaSayfa
  • Türkçe
    • Noktalama İşaretleri
    • İmla (Yazım) Kuralları
    • Anlamlarına Göre Sözcükler
    • Sözcüklerin Anlam İlişkileri
    • Ad (İsim)
    • Sıfat
    • Zamir (Adıl)
    • Zarf (Belirteç)
    • Edat (İlgeç)
    • Bağlaç
    • Ünlem
  • Coğrafya
    • Ülkelerin Nüfusları-Başkentleri
    • Ülkelerin Yüzölçümleri
    • Dünyanın En Büyük 100 Şehri
    • Dünyanın En Yüksek Dağları
    • Türkiye'nin En Yüksek Dağları
    • Dünyanın En uzun Nehirleri
    • Türkiye'nin En uzun Nehirleri
  • İl-İlçe
    • En Büyük İller
    • İllerin Nüfusları
    • İller Arası Uzaklık
    • İl-İlçe Uzaklık ve Nüfusları
    • İstanbul İlçeler Arası Uzaklık
  • Nöbetçi  Eczane
  • Sağlık
    • Hastaneler
    • Eczane Liste
    • Nöbetçi Eczane
  • Spor
    • Süper Lig Puan Durumu Fikstür
    • TFF 1.Lig Puan Durumu Fikstür
    • TFF 2.Lig Beyaz Grup Puan Durumu
    • TFF 2.Lig Kırmızı Grup Puan Durumu
    • TFF 3.Lig Birinci Grup Puan Durumu
    • TFF 3.Lig İkinci Grup Puan Durumu
    • TFF 3.Lig Üçüncü Grup Puan Durumu
    • 2024 Avrupa Kupası Eleme Maçları
    • Süper Lig Şampiyon Takımlar ve Yılları
    • Türkiye Kupası Şampiyon Takımlar
    • Gol Kralları Takımların Gol Kral Sayısı
  • İsimler
    • Erkek İsimleri
    • Kadın İsimleri
  • Mutfak
    • Besinlerimiz
    • Kalori Cetveli
    • Pratik Bilgiler
    • Harcanan Kalori
    • Yemek Tarifleri
    • Börek-Tatlı-Kekler
    • Çorba-Pilav-Makarna
    • Bebek Aşı Takvimi
    • Günlük Kalori İhtiyacı
    • Hangi Balık Hangi Ayda Lezzetli
  • Takvim
    • Resmi Tatil Günleri
    • Tarihte Önemli Günler
    • Anma ve Kutlama Günleri
  • Diğerleri
    • Linkler
    • Burçlar
    • Rüyalar
    • Çiçeklerin Dili
    • İdeal Kilo Hesabı
    • Hangi Gün Dogdun
    • Dogum Günü Hesabı
  • Site  Ekle
  • İletişim
DİLBİLGİSİ
 *Noktalama İşaretleri
 *İmla(Yazım) Kuralları
 *Anlamlarına Göre
    Sözcükler

 *Sözcükler arasındaki
    Anlam İlişkileri

SÖZCÜK TÜRLERİ
 *Ad
 *Sıfat
 *Zamir (Adıl)
 *Zarf (Belirteç)
 *Edat (İlgeç)
 *Bağlaç
 *Ünlem
Reklam Alanı
140 X 320

SIFAT (ÖNAD)

  • Bir cümlede kendisinden sonra gelen adı niteleyen ya da belirten sözcüklere "sıfat" diyoruz.
  • Tanımdan yola çıkarak sıfatları görevleri bakımından iki öbekte toplayabiliriz.
  • Bir sözcüğün sıfat olabilmesi için:

•     Bir adı ya da adılı nitelemesi veya belirtmesi gerekir,

•     Ad durum eki ve iyelik eklerini almaması gerekir,
( Bu ekleri alması durumunda sıfat olmaz adlaşır.)

•     Tekil halde bulunmalıdır, ( Çoğul olursa adlaşır.)

•      Bir adla birlikte bir sıfat tamlaması kurması gerekir.

•     Niteleme sıfatları adın iç özelliklerini, belirtme sıfatları ise adın dış özelliklerini dile getiren sözcüklerdir.

 Sıfatlar görevleri bakımından iki öbekte toplanabilir:

 A- Niteleme sıfatları

B- Belirtme sıfatları

ÖRNEK:

  • Şu soğuk havada sıcak bir içecek olsaydı.

          B.S  N.S.                 N.S.  B.S.

NİTELEME SIFATLARI

  • Varlıkların renklerini, durumlarını ve biçimlerini anlatan sözcüklerdir.
  • Renk Yönünden

ÖRNEK:

  • Mavi gömleğim leke olmuş.

       Sıfat

  • Kavanozda sarımtırak bir sıvı vardı.

                            Sıfat

  • Kırmızı araba,

        Sıfat

  • Mavi akım,

        Sıfat

  • Kırmızı bayrak,

        Sıfat

  • Siyah ayakkabı

       Sıfat

  • Biçim Yönünden

ÖRNEK:

    • Kareli gömlek,

                Sıfat

    • Dağınık oda,

                 Sıfat

    • Dar paça,

             Sıfat

    • Uzun sırık,

              Sıfat

    • Geniş cadde,

                      Sıfat

    • Tıknaz adam,

                Sıfat

  • Durum Yönünden

ÖRNEK:

  • Tertemiz caddeler,

           Sıfat

  • Sıcacık odalar,

         Sıfat

  • Karlı dağlar,

       Sıfat

  • Akıllı gençler,

       Sıfat

  • Kolay soru,

           Sıfat

  • Zorlu mücadele,

      Sıfat

  • Yaşlı kadın,

       Sıfat

  • Düşünceli ihtiyar,

          Sıfat

Not: Niteleme sıfatlarını bulabilmek için ada "Nasıl " sorusu sorulur. Cevap alınabiliyorsa niteleme sıfatıdır. Burada şuna dikkat edilmelidir: Soru doğru yere sorulmalıdır. Eğer "Nasıl" sorusu eyleme sorulursa sıfat değil zarf bulunmuş olur.

ÖRNEK:

  • Onunla hep büyük işler peşinde koşardık.

                          Sıfat

  • Korkmayın çocuklar, her zaman büyük düşünün.

                                                        Zarf

Not: Varlıkların renklerini durumlarını, biçimlerini bildiren sıfatlar dışında, küçültme, san ve pekiştirme sıfatlan da niteleme sıfatı sayılırlar

  • Pekiştirme sıfatları

ÖRNEK:

  • Dosdoğru çizgi çizmelisin.

            Sıfat

  • Çırılçıplak tepeler

           Sıfat

  • Güzel mi güzel yemekler

            Sıfat

  • Tatlıların tatlısı bir bebeği olmuş.

               Sıfat

  • Koskocaman kayalar

             Sıfat

  • San Sıfatları

ÖRNEK:

  • Doktor Ahmet Uslu,

         Sıfat

  • Bay Ahmet,

       Sıfat

  • Bayan Senem, 

         Sıfat

  • Mimar Osman,

         Sıfat

  • Hasan Ağa,

                 Unvan grubu

  • Hakan Bey,

                 Unvan grubu

  • Cevat Binbaşı,

               Unvan grubu

  • Albay Kutlu Bey,

        Sıfat           Unvan grubu

  • Hemşire Ayla Hanım,

          Sıfat
Not: San sıfatları addan sonra gelirse bu öbek san öbeği ya da unvan grubu; addan önce gelirse sıfat tamlaması olur.

  • Küçültme Sıfatları

Not: (-ce, - cek, - cik, -imsi, -mtırak) ekleriyle yapılabilir.
ÖRNEK:

  • Sarımsı etek,

          Sıfat

  • Uzunca palto,

          Sıfat

  • Sıcakça karşılama,

         Sıfat

  • Büyücek oda,

           Sıfat

  • Sıcacık çorba,

         Sıfat

  • Azıcık ekmek,

         Sıfat

BELİRTME SIFATLARI

  • Adları işaret, sayı, soru yönleriyle ya da belli belirsiz belirten sıfatlara belirtme sıfat denir.
  • Tanımdan da anlaşılacağı gibi belirtme özelliğine

göre dört çeşit belirtme sıfatı vardır:

1-    İşaret sıfatları
2-    Sayı sıfatları
3-    Soru sıfatları
4-    Belgisiz sıfatlar

Belirtme sıfatlarını ayrıntısıyla inceleyelim:

1 -    İŞARET (GÖSTERME ) SIFATLARI:

  • Adları işaret ederek (göstererek ) belirten sıfatlardır.

ÖRNEK:

  • Bu konuda benim diyecek sözüm yok.

       İşaret sıfatı

  • Şu adamın sorusu varmış.

       İşaret sıfatı

  • O ayakkabı,

       İşaret sıfatı

  • Diğer seçenekler,

      İşaret sıfatı

  • Beriki sokak,

       İşaret sıfatı

Not: ( diğer, öteki, beriki, sağdaki, soldaki, aşağıdaki, yukarıdaki, içerideki, dışarıdaki...)
Not: Bunların zarf olabileceği unutulmamalıdır.

  • " İşte " sözcüğü gösterme sıfatı olarak da görev

yapar. Yer bildirirse işaret sıfatı, zaman bildirirse işaret zarfı olur.

ÖRNEK:
İşte hendek işte deve ya atlarsın ya düşersin.
İşaret sıfatı

  • İşte geldik, gidiyoruz.

       İşaret zarfı

2-    SAYI SIFATLARI:

  • Varlıkları sayıları yönüyle belirten sıfatlardır. 
  • Sayı sıfatları tek başlarına kullanılırsa sayı adıdır.

a)   Asıl sayı sıfatları:

ÖRNEK:

  • 25 bin lira borcu varmış.

       S. Sıfatı

  • Geziye yirmi beş öğrenci katılacak.

                   S. Sıfatı

b) Sıra sayı sıfatları:

ÖRNEK:

  • Testteki kırk beşinci soruyu yapamamış.

                       S. Sıfatı

  • Memleketten ayrılışının on üçüncü

                                              S. Sıfatı
gününde evden sevinçli bir telefon alır.

c) Üleştirme sayı sıfatları:

ÖRNEK:

  • Her konuyla ilgili en az üç yüzer tane soru çözmelisiniz.

                                                S. Sıfatı

  • Beşer sayfalık üç ödev hazırlamalısın.

                             S. Sıfatı

ç) Kesir sayı sıfatları:

ÖRNEK:

  • Yarım ekmek istiyorum.

       S. Sıfatı

  • Çeyrek altın.

        S. Sıfatı

  • Bankalar % 10 faiz veriyor.

                     S. Sıfatı

  • İki kardeşe mirasından dörtte bir pay ayırmıştı.

                                           S. Sıfatı
d)   Topluluk sayı sıfatları:

ÖRNEK:

  • Yıllar sonra ikiz çocukları olmuştu.

                        S. Sıfatı

  • Onluk paketlerden almalısınız.

        S. Sıfatı

  • Trilyonluk devlet yatırımları yok oldu.

         S. Sıfatı

  • Belirsiz sayı sıfatları:
  • Bazı sıfatlar belirsiz sayı bildirirler; bunları belgisiz sıfat saymak daha doğru olacaktır.

 

ÖRNEK:

  • Yüzlerce insan toplanmıştı o meydanda.

         S. Sıfatı

  • Birkaç kuruş veriver gitsin.

         S. Sıfatı

Not: Bunlara belgisiz sıfat da denir.

3-   SORU SIFATLARI:

  • Adların karşıladığı varlıkların yerlerini, sayılarını,

durumlarını, niteliklerini soru yoluyla belirten sıfatlardır.

ÖRNEK:

  • Kaçar lira? (Üleştirme sayı sıfatı)

        Soru Sıfatı

  • Hangi adam? (İşaret sıfatı)

       Soru Sıfatı

  • Kaçız çocukları olmuş? ( Topluluk sayı s.)

       Soru Sıfatı

  • Kaçlık paket?

       Soru Sıfatı

  • Kaçıncı sınıf?

        Soru Sıfatı

  • Neredeki ev? 

       Soru Sıfatı

  • Ne türlü işler?

       Soru Sıfatı

  • Ne kadar kağıt?

       Soru Sıfatı

  • Nasıl çanta?

      Soru Sıfatı

Not: Soru sıfatları ile ilgili olarak sorunun karşılığı olan sözcüğe dikkat edilmelidir. Sorunun karşılığı ad ya da zamir ise soru sözcüğü soru zamiri, sorunun yanıtı zarf ise soru zarfıdır.

ÖRNEK:

  • Nasıl araba aldın? (Soru sıfatı)

        Soru Sıfatı

  • Kırmızı, spor araba ( Sıfat)

        Soru Sıfatı

  • Nasıl karar verdin? (Soru zarfı)

       Soru Sıfatı

  • Zor karar verdim. ( Zarf)

       Soru Sıfatı

  • Hangi mahallede oturuyorsunuz?

       Soru Sıfatı

  • Bahçelievler Mah. ( Ad)

        Soru Sıfatı

4-   BELGİSİZ SIFATLAR:
Varlıkları belli belirsiz belirten sıfatlardır.

ÖRNEK:

  • Bazı insanlar,

       B. Sıfat

  • Bir gün karşılaşırız elbette,

       B. Sıfat

  • Her güzele gönül! Verme,

       B. Sıfat

  • Herhangi bir koltuğa oturabilirsiniz.

         B. Sıfat

  • Epeyce yol gitmiştik

        B. Sıfat

  • Başka arzunuz var mıydı?

       B. Sıfat

  • Çok muhabbet tez ayrılık getirir.

       B. Sıfat

  • Önümüzde günlerde bütün konuları kapsayan bir sınav yapılacak.

                                     B. Sıfat                          B. Sıfat

  • Kimi işlerde kendini denemişti.
       B. Sıfat
  • Bizim evde birkaç arkadaş bir araya gelmiştik.

                        B. Sıfat

  • Birtakım karanlık işlerle uğraşıyordu.

        B. Sıfat

SIFATLARIN ADLAŞMASI

  • Sıfat tamlamalarında tamlanana durumundaki ad düşerse veya sıfat adın aldığı ekler alırsa sıfat olma özelliğini yitirir. Buna sıfatın adlaşması (adlaşmış sıfat) denir.

ÖRNEK:

  • Onun gözü hep yüksek yerlerdeydi.

                                Sıfat      ad

  • Onun gözü hep yükseklerdeydi.

                              Adlaşmış sıfat

  • Kırığını alçıya almışlar.

      Adlaşmış sıfat

  • Becerikli olmasa bu kadar yükselemezdi.

         Adlaşmış sıfat
       (Becerikli insan)

•     Adlaşmış bir sıfattan sonra bir başka ad gelirse karışıklığı önlemek için araya virgül konmalıdır. ÖRNEK:

  • Genç hemşireyi kolundan tuttu.

         Sıfat

  • Genç, hemşireyi kolundan tuttu.

       Adlaşmış sıfat

SIFATLARDA KARŞILAŞTIRMA, SIFATLARIN DERECELENDİRİLMESİ,

  • Sıfatlarda karşılaştırma, sıfatların derecelendiril- mesi sıfatlardan önce getirilen zarflar (belirteçler) ile yapılır.

ÖRNEK:

  • Bizim sınıfta onun kadar çalışkan öğrenci yoktur.

                               Eşitlik

  • Saray gibi kocaman bir ev yaptırmış.

       Eşitlik-benzerlik

  • Bu köyde ondan daha akıllı bir adam var mı?

                         üstünlük

  • Sokağımızın en  yaramaz çocuğuydu.

                         En üstünlük

  • Pek becerikli kız değildir.

       Aşırılık

  • Çok oturaklı bir genç oldu.

      Aşırılık

SIFAT TAMLAMASI

  • Tamlayanı sıfat tamlananı ad olan sıfat tamlamalarına sıfat tamlaması adı verilir.

ÖRNEK:

  • Kurnaz adam,

       T.yan    T.nan

  • Kalabalık sokaklar,

       T.yan          T.nan

  • Öncü kuvvet,

        T.yan    T.nan

  • Okumuş kadın

        T.yan    T.nan

  • Sıfat tamlamasında birden çok sıfat olabilir.

 

ÖRNEK:

  • Ak saçlı, yoksul nine

      T.yan        T.nan

  • Bir sıfat birden çok adın sıfatı olabilir.

 

ÖRNEK:

  • Küçük oğlan biraz müsriftir; pahalı  giysiler,

                                                                                                          T.yan                                                
eşyalar, yiyecek ve içecekler almayı sever.
T.nan

¦   Sıfat eylemsiyle kurulan bir yan cümlecik olabilir.

ÖRNEK:
Yan apartmanın damından düşen kiremitler.
Sıfat öbeği                                     ad
I...........................................................................I                   
Sıfat tamlaması


YAPISINA GÖRE SIFATLAR

  • Yapısına göre sıfatları üç grupta toplayabiliriz:

1-     Basit sıfatlar: Herhangi bir yapım eki almamış, kök durumundaki sıfatlardır.

ÖRNEK:

  • Üç kafadar burada buluşmuşlar.

       Sıfat

  • Eski günleri yad ederken, komşunun

       Sıfat
çocuğu kötü haberi yetiştirmiş onlara
           Sıfat

2-     Türemiş sıfatlar: Herhangi bir yapım eki alarak ad ya da eylem kökünden türemiş olan sıfatlardır.

ÖRNEK:

  • Ufaklık, sıkılgan bir çocuğa benziyor.

                     Sıfat

  • Göçükteki madenci,

          Sıfat

  • Kırık kalpler,

       Sıfat

  • Hırıltılı ses,

        Sıfat

  • Bölücü örgüt lideri

        Sıfat

3-    Bileşik sıfatlar: En az iki sözcükten oluşan sıfatlardır. Birleşik sıfatlar şu yollarla oluşabilir.

a)  Anlamca kaynaşmış bileşik sıfatlar: Bitişik yazılırlar, anlamca kaynaşarak tek bir kavramı karşılarlar.

ÖRNEK:

  • Hoşgörülü adam,

             Sıfat

  • Canciğer dost,

            Sıfat

  • Albenili elbise,

         Sıfat

  • İrikıyım çocuk.

        Sıfat

  • Biraz tuz.

       Sıfat

  • Birtakım ilişkiler

         Sıfat

  • Birçok soru.

        Sıfat

  • Birkaç okul.

       Sıfat

b)  Kurallı bileşik sıfatlar (Öbekleşmiş sıfatlar):

  • Öbekleşmiş sıfatlar şu yollarla yapılabilir:

 1.    Sıfat tamlamasında tamlanan ada -lı yapım eki getirilir.

ÖRNEK:

  • Boş odalı otel, iki kapılı buzdolabı,

                               Sıfat

  • Çürük dişli adam, yeşil boyalı ev

                                       Sıfat

2.    Takısız ad tamlamasında tamlanana -lı yapım eki getirilir.
ÖRNEK:

  • Taş duvarlı ev,

            Sıfat

  • Altın bilezikli kadın,

            Sıfat

  • Elma yanaklı yârim,

              Sıfat

3.    Bir sıfat tamlamasında sıfatla ad yer değiştirir, ada iyelik eki getirilir.

ÖRNEK:

  • Odası boş otel,

             Sıfat

  • Bakışları sert öğretmen

             Sıfat

4.    Sayı sıfatlarıyla kurulmuş bir sıfat tamlamasına -lik veya -siz eki getirilir.

ÖRNEK:

  • Üç günlük dünyada,

           Sıfat

  • Beş kuruşluk iş,

           Sıfat

  • Altı aylık ömrü kalmış zavallının.

           Sıfat

  • Üç paralık adam,

            Sıfat

  • Beş parasız adam kim ne yapsın onu.

              Sıfat

5.    -den durum eki almış bir addan sonra bir ad-eylem getirilerek yapılabilir.

ÖRNEK:

  • Sonradan görme insanlar,

                   Sıfat

6.    Bir ilgeç öbeği bir adın sıfatı olabilir.

ÖRNEK:

  • Kaya gibi adam buna ne olur ki.

           Sıfat

  • Parmak kadar çocuk

            Sıfat

  • Tırnak kadar değeri

              Sıfat

7.     Belirtili veya belirtisiz ad tamlaması sonuna herhangi bir ek almadan bir adın sıfatı olabilir.

ÖRNEK:

  • Hala kızı Zehra,

          Sıfat

  • Japon malı araba,
           Sıfat
  • Dayımın oğlu Hasan,

             Sıfat

  • El yazması kitap,

             Sıfat

  • İstanbul şairi Yahya Kemal

              Sıfat

8.     İkilemeler bir adın sıfatı olabilirler.

ÖRNEK:

  • Saçma sapan sözler.

             Sıfat

  • Abuk sabuk cevaplar

              Sıfat

  • Açık seçik anlatım

                Sıfat

Tweetle

SkyTurks[at]SkyTurks.com
Copyright © 2020-2023 SkyTurks Bilişim Çözümleri